BELGESEL YAZI DİZİSİ - 3
Risale-i Nur Külliyatı, bir Kur’an tefsiri olması itibariyle, aklın yanı sıra, kalp, ruh ve diğer bütün duygulara da hitap ediyor. Ahlakın bütün boyutlarına ışık tutarken birçok sosyal probleme de çözümler sunuyor.
Dr. Yusuf Kaplan’ın “Kur’an sohbetini canlı tutmaktadır.” dediği Risale-i Nur Külliyatı’nın asıl önemi Allahu Teâlâ’yı (cc) Kur’an’ı, Efendimiz’i (sav) günümüz insanının idrak seviyesine uygun hâlde ortaya koyması; bunlarla dost, sevgili, ahbap olması, insan hayatının her safhasına İslâm’ı yerleştirmesi olarak da özetlenebilir.
Risale-i Nur Külliyatı’na hayat veren mekânlardan biri de Barla Çam Dağı’ndaki bu katran ağacıydı. Üstad Barla’da kaldığı yıllarda tefekkür için bu ağacın üzerini tercih ediyordu. Risale-i Nur, Kur’an ayetlerini mana yönünden açıkladığı için “tefsir” ilmi içinde değerlendirilirken, inanç ve ahlak gibi kavramları derinliğine ele alması açısından da “kelam” ilmi çerçevesinde değerlendiriliyor.
Risale-i Nur’un, özellikle konuları örnekleyerek ele alış tarzı, muhtevasındaki derinliği ve kapsamlılığı birçok kesimin yoğun ilgisini çekti. Yurt içinde ve dışında halkın farklı kesimleri tarafından okundu. Bu eserler incelendiğinde her konunun birçok ayet ve birçok hadisin açıklaması olduğu görülebiliyor. Bu çerçevede Külliyat’ı okuyanlar da “Kur’an ve hadisler günümüz meseleleri hakkında hangi yorumları getiriyor, ne gibi farklı açılımlar ortaya koyuyor” mülahazasıyla okumaya devam ediyor.
Risale-i Nurlar Kur’an’a Perde mi Oluyor?
Külliyat okunduğunda ortaya çıkan manzaraya yüzeysel bakanlar bu eserlerin Kur’an-ı Kerim’i ve Hadis-i Şerifleri ikinci plana düşürdüğü yanılgısına kapılabiliyor. Oysa Risale-i Nur Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i Şeriflerin birincil ve vazgeçilmez temel kaynak olduğunu her satırıyla vurguluyor.
Risale-i Nur, Kur’an’ı bir perde gibi kapatmıyor. Bilakis, şeffaf bir cam gibi onu açığa çıkarıp, parlaklığını gösterirken, en sarih biçimde onu yansıtıyor. İmâni meseleleri Kur’an ve kâinattan deliller getirerek derinliğine ispat ediyor. Yine İslâm prensiplerinin gerekliliğine okuyucularını ikna ederken akli ve mantıki delilleri ustalıkla kullanıyor. 21. yüzyıl insanının en temel problemi olan materyalist bakış açısı, Risalelerde en önemli manevi hastalık olarak görülüp tedavisine çalışılıyor.
Çağdaş düşünürlerden Faslı bilim adamı Prof. Dr. Taha Abdurrahman ise Risale-i Nur’un diğer yönleri yanında bir başka kayda değer özelliğine, düşünce dünyasında yaptığı büyük devrime dikkat çekiyor:
Bazı Batılı filozoflar, her şeyin merkezine aklı aldılar ve sadece aklın ürünü olan hususlara itibar ettiler. Hatta bu hususta öyle ileri gittiler ki, Kur’an ve İncil gibi semavi kitapları ve temsil ettikleri dinleri de aklın etrafında dönen diğer eşya arasına katarak akli sistem içinde onlara bir tanım getirdiler. Yani, tıpkı eski insanların dünyayı sabit sanıp güneşin de onun etrafında döndüğünü düşündükleri gibi, aklı sabit kabul ederek semavi kitap ve dinleri onun etrafında gezdirdiler.
İşte Bediüzzaman, Risale-i Nur düşünce dünyasındaki bu gidişatı olması gereken mecraya çevirdi. Tıpkı Kopernik’in “Dünyanın sabit olduğu, güneşin dünya etrafında döndüğü’ şeklindeki eski görüşü ortadan kaldırıp; onun yerine, dünyanın hem kendi etrafında, hem güneşin etrafında döndüğünü” ispat etmesi gibi Bediüzzaman da Risale-i Nur ile düşünce dünyasında benzer bir inkılâp yaptı. ‘İnsanın düşünce dünyası sabit olamaz. Düşünce dünyası hem kendi ekseni etrafında döner, hem de vahiy güneşinin etrafında döner’ diyerek insan düşüncesinin olması gereken asıl yerini tespit etmiş, aklı yalnızlık ve karanlıktan kurtararak aydınlatmış ve rahatlatmıştır.
20. Yüzyılı Aydınlatan Kitaplar
14 Temel eserden oluşan Risale-i Nur Külliyatı iman, tevhid, nübüvvet, haşir, adalet, ibadet, muhabbet, tefekkür, uhuvvet, ihlas vb. gibi İslam’ın esasları olan temel kavramları akla ve kalbe beraber hitap edecek şekilde ele almaktadır. Külliyatın içerisinde yer alan eserleri şöyle sıralayabiliriz:
SÖZLER
Allah, kâinat ve insan münasebetlerinin, çağımız anlayışına hitap eden bir üslupla ve Kur’an’ın dürbünüyle anlatıldığı bir eserdir. “İnsan neden ibadete muhtaçtır; kader nedir, insan kaderinin mahkûmu mudur; kâinat niçin yaratıldı; Kur’an neden mucizedir?” gibi akılları hayrette bırakan soruların cevabını ve insanın “imansız yaşayamayacağı” gerçeğini ortaya koyan bu eser, Risale-i Nur Külliyatı’nın en mühim eserlerindendir.
MEKTUBÂT
Günümüz insanına yol gösteren mektuplar bulunmaktadır. Kâinattaki sürekli faaliyetin sırrı, Tek Allah’a inanç (Tevhit), Hz. Peygamber’in (sav) mucizeleri, İslâm’da reform, milliyetçilik, oruç gibi konularda zihinleri kurcalayan suallere verilen cevaplar ile Risale-i Nur Külliyatı’nın yine önemli eserlerinden biri olarak kabul ediliyor.
LEM’ALAR
Gençlere, öğrencilere, hasta ve yaşlılara, ilim adamlarına, hanımlara daha doğru bir deyişle hepimize gerekli olan hayat ve iman prensiplerinin yer aldığı bu eserde Allah’ın varlığının kesin ispatı, Peygamberimiz’in (sav) bizzat yaşayarak gösterdiği saadet yolu, aile hayatının huzur prensipleri, iman kardeşliğini pekiştiren esaslar, günahın psikolojik tahlili ve günahtan kurtuluş yolları gibi konular ele alınıyor.
ŞUÂLAR
Kâinattan yaratıcısını soran bir seyyahın gözlemleri, bütün varlıkların dilinden tevhid delilleri; insanın bu dünyaya gönderilmesinin hikmeti ve gayesi; ahir zamanda gelecek olan Deccal ve Süfyan gibi müthiş şahsiyetlerin mahiyetlerinin izahı ve bu konuda Hadis-i Şeriflerin açıklanması gibi çeşitli konuların yer aldığı bir eser.
MESNEVî-i NÛRİYE
Risale-i Nur Külliyatı’nın bir çekirdeği, insana Rabb’ini tanıtan yolların, nefisle mücadelesinde takip edeceği esasların, iman hakikatlerinin açıklamalarının yer aldığı, Risale-i Nur Külliyatı’nın fihristesi ve bir nevi fideliği addedilen bu eser, Bediüzzaman’ın ilk eserlerinden.
İŞARÂTÜ’L-İ’CÂZ
Birinci Dünya Savaşı sırasında cephede yazılan olağanüstü bir eser çağımız insanının ihtiyacı olan Kur’an’ın yepyeni yorumları, ince manaları, ilimlerin keşfiyle anlaşılan gerçekleri tespit eden bu eser çeşitli tefsirlerde dağınık bir şekilde işlenen sırları açığa çıkaran, Kur’an’ın mucize oluşunu bütün yönleri ile anlatan, Kur’an’ın nazmındaki vecizliği ve mucizeliğini ortaya koyan orijinal bir Kur’an tefsiri.
ASÂ-YI MÛSÂ
Kur’anî bir bakış açısı ile etrafımızdaki varlıkları inceleyen bir eser. Ayrıca, ibadet, gençlik, ölümden sonra diriliş ve ahiret inancı ile dünyadaki mutluluk arasındaki ilişkiler ele alınıyor.
BARLA LÂHİKASI
Risale-i Nur’un Barla’da neşre başlandığı dönemde ilk talebelerinin samimî hissiyat, kalbî ve ruhî istifadelerini dile getirdikleri mektuplar ve Bediüzzaman’ın bunlara verdiği cevapları içine alan bu eser Risale-i Nur yoluyla yapılan iman ve Kur’an hizmetinin meslek ve metodunu belirlemesi nedeniyle Nur talebeleri tarafından önemseniyor.
KASTAMONU LÂHİKASI
Nur müellifinin, Kastamonu’da talebeleri ile Nur’un inkişafı, mahiyeti, iman hizmeti, talebelerin hizmet tarzları ve din düşmanları ile mücadele şekillerini konu edinen karşılıklı mektuplardan oluşan bu eser, bilhassa yazıldığı zaman itibariyle bir devrin iman ve Kur’an hizmetinin özeti ve içtimai bir dersi.
EMİRDAĞ LÂHİKASI
Nur müellifinin, Emirdağ’daki ikameti esnasında Isparta, Kastamonu, İstanbul, Ankara ve üniversite talebeleri ile Anadolu’daki talebelerine hizmetleri ve onların suallerine cevaben yazdığı mektuplar iman ve Kur’an hizmetinin günümüzdeki toplum yönünü ortaya koyuyor.
SİKKE-İ TASDîK-I GAYBÎ
Bu eser Risale-i Nur Külliyatı’nın mana âlemindeki yerini ve ehemmiyetini ortaya koyan önemli bir eserdir.
TARİHÇE-İ HAYAT
Risale-i Nur Müellifi Bediüzzaman Said Nursi’nin doğumundan vefatına kadar olan yetişme tarzını, hizmetini, gayret, cehd ve fedakârlığını sade bir üslupla ortaya koyan; Bediüz-zaman’ın yazı, mektup ve müdafaalarından derlenmiş ve bizzat kendisi tarafından tashih edilmiş çok kıymetli ve önemli bir eserdir.
MUHAKEMAT
Her cümlesi bir kaide derinliğini taşıyan eser, Bediüzzaman’ın ilk eserlerindendir. Müslümanların geri kalış sebepleri ve bu sebeplerini gidermenin çareleri, teknik gelişmelere İslâmîyet adına karşı çıkanların durumu el alınıyor. Problemlere akli çözümler arayanlar için bulunmaz bir kaynak olan Muhakemat, mantıklı ve sağlam düşüncenin; doğru konuşup, doğru yazmanın ölçüleri gibi orijinal konuları ihtiva ediyor.
Devamı yarın....
