Serbest zaman kişilerin yaşamları sürecinde daha yüksek bir kalitede yaşam sürebilmesi için kendi iradeleri ile zorunlu olmayan eylemleri kapsayan ve özgür denilebilecek aktiviteleri yaptığı süre olarak tanımlanabilir. Rekreasyon ise bu kişilerin serbest zamanları içerisinde, disiplinli günlük yaşamın sıkıcı ve monoton geçen sürede hoşça vakit geçirmek amacıyla gösterdikleri tüm aktiviteleri kapsar (Mansuroğlu, 2002).
Rekreasyon yalnız başına bireyin kendisine değil, toplumun tamamına büyük katkı sağlamaktadır. Gerek fiziksel, gerek ruhsal ve gerekse toplumsal açıdan olumlu etki yaratmaktadır.
Rekreasyonel faaliyetlere duyulan ihtiyaç, ruh sağlığı kazandırılması, fiziki sağlık gelişiminin yaratılması, insanı sosyalleştirmesi, yaratıcılık, kişisel beceri ve yeteneğini geliştirmesini sağlarken, bireyi zararlı alışkanlıklardan uzak tutar. Böylece toplumdaki genel sağlık harcamaları azalır. Sağlık problemlerini önler veya giderir.
Kişinin yaşam kalitesini arttırırken aynı zaman da ruhsal gelişime katkıda sağlar ve sağlanan bu ruhsal doyum kişiye mutluluk verirken, moral değerlerini yükseltir. Böylece ruhsal sağlığı gelişmiş tüm toplumlarda görülen minimum suç vakaları bireylerin iç huzuruna büyük katkı sağlarken toplumsal gerilimin ve kişisel gerilimin önüne geçilmesine katkı sağlar.
Rekreatif katılımlar kişilerin sorumluluk bilincinde yükselme sağlar ve kişilerin demokratik düşünce yapılarını geliştirir. Grup halinde yapılan faaliyetler sosyal ilişkileri geliştirirken kişilere empati yeteneği kazandırır. İnsanlar arasında dayanışma kültürü ve dostluk gelişimi sağlarken toplumsal olarak bütünleşmeye katkı sağlar. Bu nedenle toplumsal dayanışma ve bütünleşme demokratik toplum yaratılması, rekreasyona duyulan ihtiyacın nedenlerinden bazılarını oluşturmaktadır (Karaküçük, 2003).
Beykoz da danışmanlığımda yapılan tez çalışmasında; ilçede açık kullanılabilir rekreatif alanlar olmasına rağmen halkın rekreatif etkinliklere katılımını sağlamak için ilçede bulunan Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi ile Beykoz Belediyesinin ortaklaşa projeler geliştirmesi ve bu alanlara rekreasyon liderlerinin görevlendirilerek halkın bilinçli spor yapmasının sağlanması tarafımızca önerilmektedir. Çünkü; rekreasyon aktivitelerinin üretimi açısından rekreasyon liderliği; gaye, bilgi, tutum ana künyeler, rizikolu süreçler ve bunlara benzer teşekkülü temel anlamda var eden öngörülü ve iyi tasarlanan bir rekreasyon ürününün üretimini yönlendirmek ve kontrol etmektedir.
Beykoz belediyesi rekreasyon alanlarında üretmiş olduğu spor faaliyetlerinin; iktisadi yapının taşıdığı özellik ile hem hizmet işletmeciliği hem de müşteri merkezli üretimi içeren ve birbiri ile ilişkili yapının ister istemez etkisi altına girmiştir. Yine bulgularımıza göre; rekreasyonel spor ürününü tüketen tüketicilerin memnuniyet düzeylerine yönetsel liderlik tarzı (Geleneksel) ile ürün sunan rekreasyon liderlerinin etkisi yüksek (% 76,4) olduğundan rekreasyon ürünlerinin üretimini yönetsel liderlik tarzına uygun geliştirmesi memnuniyet düzeyini daha yukarılara çekeceğini düşündürmektedir. Bunun da yaptığımız çalışmamıza katılan bireylerin aktif (profesyonel) sporcu olmadığından, sadece serbest zamanlarını değerlendirmek için aktivitelere katılan bireyler tarafından yapılıyor olmasından kaynaklandığını düşünmekteyiz.
Beykoz ilçesinde halkın katılımını sağlayabilmek amacıyla mevcut olan rekreatif alanlara ek olarak daha fazla açık ve kapalı rekreatif alanların acilen yapılması, halkın bilinçlenmesinin sağlanması ve bu alanlardan yararlanmak için teşvik edilmesi tarafımızca önerilmektedir. Buna bağlı olarak halkın serbest zaman etkinliklerine katılımının artması ile beraber daha bilinçli bir katılım grubu oluşturulacağı tarafımızca düşünülmektedir.
Çalışmamız sürerken Beykoz Belediyesi tarafından Küçüksu çayırının rekreatif amaçlı halkın kullanımına kazandırılması çalışmamızı uygulamada destekler mahiyettedir.
Daha sonra rekreasyon alanlarında spor faaliyeti üretimi yapısının müşteri merkezli yapıya dönüştürmesi gerekmektedir. Beykoz belediyesinin rekreasyon alanlarında spor faaliyeti üretimi bölümünün çalışmalarına destek vermesi eksik yönlerin de giderilmesini sağlayacaktır. Yeni yapılanma ile birlikte katılımcılar/müşteriler bu yapının içine dahil edilmelidirler. Bu yapıda çok sayıda hiyerarşik düzenin olmasının önüne geçilerek, daha sade bir düzen oluşturulmalıdır. Müşteri merkezli bir strateji ile hareket etmenin gereği olarak rekreasyon alanlarında spor faaliyeti üretimi yapısı, katılımcılar/müşteriler için sorumluluk almaya hazır ve onlara hizmet edebilmek için yetkiye sahip olmalıdır. Dolayısıyla rekreasyon alanlarında spor faaliyeti üretimi yapısı, katılımcı/müşteri ile üst yönetim arasındaki seviye mümkün olduğunca az olacak şekilde ayarlanmalıdır. Katılımcı/müşteri ile doğrudan iletişimde olup beraber rekreasyon ürünü üreten, rekreasyon liderleri, katılımcı/müşteri için bir takım değerlerin meydana gelmesi sağlanmalıdır.
Beykoz Belediyesi bünyesindeki spor faaliyetleri dışında çalışan diğer personelin Beykoz Belediyesi bünyesindeki rekreasyon alanlarında çalışan personel ile spor faaliyeti üretim bölümü arasındaki iş birliğinin destek olacağı ve bu destek sayesinde katılımcı/müşteri ilişkilerinin devamlılığının sağlanacağı düşünülmektedir. Ramazan ayının hayırlara vesile olmasını diler. Şimdiden Ramazan Bayramınızı kutlarım.
Kaynak: M.Ü. SBF Yüksek Lisans Tezi; Özlem Üstün
