Uyku; beslenme, solunum, boşaltım, büyüme, canlılık, uyum, üreme gibi insanların en temel ihtiyaçlarından biridir.
Uzun ve sağlıklı yaşantımızın devamı için önemlidir. Sağlığımızı korur, hayat kalitemizi arttırır. Vücudun kendini yenilediği aktif bir süreçtir.
Bazı ilaçlar, alkol, çay, sigara, uzun süreli seyahatler, mesleki ve mesleki olmayan stres kaynakları, kaygı, fiziki aktivite azlığı, günlük tüketilen öğün sayısı, atıştırmalar, yüksek enerjili gazlı içecekler uykusuzluk nedeni olabilir. Yatmadan 2-3 saat önce beslenmeyi sonlandırmalıyız.
Uyku ilişkili solunum bozukluklarından solunum durması yani solunumun apnesi yaşamı tehdit edebilir. (Solunum apnesi testi hastanemizde yapılmaktadır )
Çalışanların çalışma performansını etkileyen faktörlerden en önemlisi beslenmedir. İş sağlığı ve iş güvenliği çalışanların yeterli ve kaliteli uykuya sahip olmaları ile sağlanabilir.
Uyuma ve uyanma saatleri düzenli olmalıdır. Uyku gece yapılmalıdır. Trafik ve iş kazalarının önemli bir kısmı uyku ile ilgilidir. İnsan hayatının 1/3'ü uykuda geçer. Hafif ya da derin şekilde değişen düzeyleri vardır.
Uyku bozuklukları denince uykuya dalma-uykuyu sürdürmede güçlük, uykusuzluk ya da fazla uyumak akla gelir. Aşırı uyku bir tıbbi durumun sebebi olabilir, önemlidir. Hatta ölümcül olabilir.
Uykuya dalamama ve sürdürememe; kadınlarda ve ileri yaşlarda sıktır. Çocuklarda okul açılmadan önce, sınav ya da bir aktiviteden önce, iş toplantısı öncesinde, yakın arkadaş tartışmalarından sonra uykusuzluk görülebilir. Geceleri görülen ''Huzursuz Bacak Sendromu'' da uyku bozukluğu nedenidir. Uyuşma ya da karıncalanma tariflenir, bacağı hareket ettirme isteği vardır. Adale krampından çok farklıdır. Kansızlıkta, dolaşım bozukluğunda, kas hastalıklarında, alkol alışkanlığında, sinir sistemi bozukluklarında ve bazı vitamin - mineral (özellikle magnezyum, kalsiyum) eksikliklerinde sıklığı artar.
Aşırı uykuda depresyon, hafızada zayıflama, şeker hastalığı riski, felç riski, baş ağrısı, şişmanlama gelişebilir. 9 saatten fazla uyumaya ''uyku yüklenmesi'' denir. Tansiyon, nabız artarak kalp hastalıklarına zemin hazırlar.
Uykuyu iyileştirecek durumlar:
İdeal uyku süresi 7 - 9 saattir. Kaliteli ve düzenli olmalıdır.
Uykusuzluk bağışıklığı zayıflatır, erken yaşlandırır kalp ve kanser hastalıklarının riskini arttırır, beynimizde bulunan ve sıklıkla gece çalışan yaşam için önemli hormonların çalışmalarını da engeller.
Doğanın bize sunduğu uyku ilacı ''Güneş ışığıdır''. Güneş doğuşu ile uyanmak, vücudunun doğal saate ayak uydurması ile melatonin (uyku hormonu, uyku düzenini etkiler, hızlı ve rahat uykuya dalmaya yardımcı olur) ve serotonin (mutluluk hormonudur, mutlu ve enerjik olmamızı sağlar) üretimini artırır. Mümkünse her gün aynı saatte uyumaya, uyanmaya özen gösterilmelidir. Sabah güneşinin doğuşunu izlememiz beynimize olumlu etki yapar.
Yatmadan önce ağır yemekler, büyük porsiyonlar mide problemlerine neden olur, uykuya dalmayı güçleştirebilir. Yatağa boş mide ile girilmelidir. Uykuda vücut dinlenme ve yenilenme sürecine girer. Boş midede sindirim sistemi dinlenir, daha fazla yağ yakılır, daha derin ve dinlendirici uyku evresine geçiş sağlanır. Susuz kalmamak için gün içinde bol su tüketip akşam aşırı sıvıdan kaçınılmalıdır.
Kahvaltı uyku düzenini ve sirkadiyen (günün 24 saatte bir tekrarlayan doğal uyku-uyanıklık döngüsü) ritmimiz için önemlidir. Uyku sonrası enerji ihtiyacı vardır. Kahvaltı metabolizmayı harekete geçirir.
Uyku öncesi sıcak duş, kafeinsiz bitki içeceği (Melisa, papatya çayı gibi) uykuya dalmaya yardımcı olur. Uyku odası serin olmalı (ideal 21-23 derece), çünkü bu ısı epifiz bezine melatonin için uyarı verir. Isı düşük olduğunda sizi ısıtacak kıyafetler giyinin, vücut kendini sıcak tutmayı sever. Uyku yeri karanlık olmalı, melatonin karanlıkta iyi salgılanır.
Değerli dostlar tatlı uykularla, kalın sağlıcakla...
