Birlik Vakfı İstanbul Şubesi, 25 Nisan 2021 günü çevrimiçi bir konferans düzenledi.
Bu konferansta Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Politikaları Kurulu Üyesi Prof. Dr. Servet Bayındır; ’İslam ve Finansal Hayatimiz’ adlı bir sunum yaptı.
Burada, günümüzde çok bahsedilen konularla ilgili bilgilerin verildiği konuşmadan bazı bölümleri aktarmak istiyorum.
İslam Dini; İktisat - muamelat başlığında, günümüzde vizyon diye isimlendirilen yaklaşımla aşağıdaki hususlara riayet eder.
- Canın korunması
- Malın korunması
- Aklın korunması
- Neslin korunması
- Dinin korunması
İktisat; malın ve mülkiyetin korunmasını esas almaktadır.
İslam’da, Nisa Suresi 5: Servet ayakta durabilmenin temel unsurdur. Malın sefih kişiye teslim edilmemesi gerekir. Mal önemlidir. Akli eren basiretli davranışlar yapan kişiye teslim edilir.
Mülk Allah’ındır. İnsan emanetçidir. (Maide 5/120, Hadid 57/7)
Mal imtihan aracıdır. (Enfal8/28) (Münafikun 63/9-11)
Dünyada iki büyük imtihan vardır. Bunlar; Ekonomik imtihan ve Şehevi imtihandır.
İnsan için; mal, evlat, eş, anne - baba değerlidir. Değerli şeylerde birer imtihan sebebidir.
Varlıklar üzerinde tasarruf, Allah’ın kurallarına bağlıdır. Hud 11/85-86-87
Mutlak Malik; Allah’tır! Kul emanetçidir.
İşler, Allah’ın emirleri doğrultusunda olmalı ve yapılmalıdır.
Bu nedenle, yeni nesillere mal yönetimi eğitimi verilmesi gerekir. Nisa 4/6
Temel ilkeler şunlardır;
A - Meşru kazanç; meşru yoldan kazanmak esastır. Mal; ya miras, vasiyet, hibe, infak, sadaka yoluyla ya da, ticaret yoluyla elde edilir. Alım satım ve ortaklık gibi yollarla kazanılır.
B - Gayrimeşru Kazanç; meşru olmayan yollardan elde edilir. Bunlar; Rüşvet; Bakara 2/188, Hırsızlık; Maide 5/38-39, Dini kullanmak; Tevbe 9/34, Gasp; Maide 5/38,39, Ölçü tartıda hile; Mutaffifin, Kumar spekülasyon; Maide 5/90-91 ve Faizdir.
Tarihe baktığımız zaman, Müslümanlar güzel Ahlak sayesinde zengin oldular. İslam toplumlarında ahlak fazilet çok önemlidir.
Ama günümüzde bu eğitim verilmiyor. Daha, ilkokuldan başlayarak faiz hesabı yaptırılıyor.
Şu anda, ekonomide kumar vadeli türev piyasalardır! 2008 yılında Dünya’daki krizin sebebi bu türev piyasalarda oynanan kumardır.
Şu günlerde gündemde olan kripto para da bir başka kumar çeşididir.
Bir adet Bitcoin karşılığı binlerce satış yapılıyor, hep hayali işlem oluyor.
Aynı şekilde, Hisse senetleri, kaydı para hep hayalidir.
Herkesin ittifak ettiği konu; Kumar (spekulasyon) ve faiz sıkıntısı vardır.
Ticarette kar gayesi oluyor, tasarrufta bulunuyor.
Allah; Ribayi (faiz) haram kıldı, Bey (ticaret) helal kıldı.
Faizde; aynı şeyin değişimi, belirli bir vade sonucunda farklı miktarlarda oluyor. (para – para)
Ticarette farklı şeylerin değişimi söz konusudur (mal- para).
Faiz Bakara 2/275-276-278, Faizcilik yapan; Dünyada sürekli yalpalar. Ahrette ise cezasını çeker.
1850’ den beri her 10 yılda finansal kriz olmuş.
Bütün krizlerin sebebi; Kumar ve Faizdir.
Riba; Batıda gözden kaçırmak için doğru tanımlanması yapılmıyor. Paranın kirası diye, yalan söylenmiştir. Kira amortismana tabi mal için, gayrimenkul örneği olur. Halbuki para harcanır biter.
Klasik dönemde; para, mal, altın, gümüş, temsili para, altına dayalı kağıt para, vardır.
Çağdaş dönemde; para, kaydi para, dijital para, kripto para, hisse senedi, tahvil, türev menkul kıymetler var.
Bilhassa, günümüzde kripto para hayalidir, kumardır, devlet tarafından tanınmadı, caiz değildir. Diğer menkul kıymetler türev kağıtlarda, caiz değildir.
Devlet bu parayı tanırda, kurallar koyarsa, güvenli bir ortam meydana gelirse o zaman olabilir. Su istimaller olmaz, şu anki şekil geçtiğimiz günlerde sıkıntılara yol açmıştır.
Ayrıca, İslami sigortacılık; tekafül uygulaması var.
Konvansiyonel sigortacılık, güvence bedeli satıyor, risk ticareti yapıyor, bu caiz değildir.
İslami tekafül sigortacılık, kefillik sistemi getiriyor. Aynı birikimler havuzda toplanıyor. Birbiriyle, dayanışma oluyor. Sigorta kurumu, organizatör oluyor ve hizmet bedeli alıyor. Bu uygulanan örneği Hz. Ömer, terzi ve ayakkabıcıları toplayarak yapmıştı.
Müslümanların uyanık olması, kendi kurumlarını teşkilatlandırması, faizden ve kumar (spekülasyon)dan kaçınması gerekir.
Mesele; İslami prensip, aynı zamanda sosyal boyutu olan bir meseledir.
Dünya üzerindeki, çarpık ekonomik ve adaletsiz düzenden, daha adil bir sisteme geçiş için gayret etmek gerekir.
