İnşaAllah, Allah izin verirse, Allah dilerse, Allah'ın izniyle demektir.
Her hangi şey vaad ederken, bir iş ve eylem belirtirken “İnşâallah” deme zorunluluğu vardır. Meselâ; “falan yere gideceğim, inşallah”, “şu işi yapacağım, inşâallah”, “kazanacağım, inşâallah”, “geleceğim veya gideceğim, inşâAllah” vs. gibi.
Hz. Muhammed SAV de, “Kişinin ‘İnşâAllah’ demesi imanın kemalindendir.” buyurmaktadır. (Suyuti, Camiu’s-sağir, 2/ 50)
Bu konuda örnek âyetler de var. Aklımızda kalması için, Yüce Rabbimiz bu âyetleri bizlere bir kıssa ve olay şeklinde Kalem Sûresinde bildirmiş.
17,18. Şüphesiz biz, vaktiyle “Bahçe Sahipleri”ne (yaptıkları yüzünden) belâ verdiğimiz gibi, onlara da belâ veririz. Hani o bahçe sahipleri, sabah erkenden (fakirler gelmeden) bahçenin ürünlerini devşirmeye yemin etmişlerdi. (Bunu tasarlarken, Allah'ın iradesi ile ilgili “İnşaallah” gibi) hiçbir istisnai kayıt da koymamışlardı. 19, 20. Fakat onlar daha uykudayken Rabbinin katından (gönderilen) kuşatıcı bir âfet (ateş) bahçeyi sarıverdi de, bahçe kapkara kesildi. 21,22. Nihâyet sabaha ulaşan kimseler iken: “Eğer (bahçenizi) devşirecek olanlarsanız, erkenden mahsûlünüzün başına gidin!” diye birbirlerine seslendiler. 23,24. “Sakın, bugün orada bir fakir yanınıza sokulmasın!” diye kendi aralarında gizli gizli konuşarak hemen gittiler. 25. Hâlbuki (fakirlere yardıma) güçleri yeten kişiler oldukları hâlde, (onları yardımdan)mahrûm etmek üzere erkenden gittiler. 26. Fakat orayı (bahçeyi o perişan hâlde) gördüklerinde: “Muhakkak biz, elbette(bahçesinin yolunu) şaşıran kimseleriz (her hâlde yanlış yere geldik!)” dediler. 27. (Kendi bahçeleri olduğunu kabûllenince de:) “Hayır! (O fakirler değil, asıl) biz (bu ni'metten) mahrum bırakılmış kimseleriz!” (dediler.) 28. Onların en dengeli (hayırlı) olanı: “(Ben) size, '(Rabbinizi) tesbîh etmeli değil miydiniz!' (İnşâallah demelisiniz) demedim mi?” dedi. 29. “Seni (tesbîh ve) tenzîh ederiz ey Rabbimiz. Hakikaten biz zalimlermişiz” dediler. 30. Sonra Dönüp birbirlerini suçladılar. 31. Dediler ki: “Yazıklar olsun bizlere. Şüphe yok ki biz haddi tecavüz etmişler olduk.” 32. Belki Rabbimiz bize bunun yerine daha iyisini verir. Çünkü biz (artık) Rabbimizi(O'nun hoşnutluğunu) arzuluyoruz. 33. İşte bazı insanları bu dünyada denemek için gönderdiğimiz azap böyledir ama öteki dünyada günahkârların uğrayacağı azap daha da şiddetli olacak, keşke bunu bilselerdi. 34. Muhakkak ki, Allah'a karşı sorumluluklarının bilincinde olanları Rableri katında mutluluk, Naîm cennetleri beklemektedir. 35. Öyle ya, (Allah'a) teslimiyet gösterenleri, (o) günahkârlar gibi tutar mıyız hiç?...
Kur'an-ı kerim Saffat S. 102. Âyette; İsmail Aleyhisselamın, “Babacığım, sana emredilen ne ise, sen onu yap! İnşâallah beni sabredicilerden bulursun” dediği de İnşâAllah hakkında ayrıca bir te’yid hükmündedir.
Allah cc, kelâmının üzerine, herhangi bir ilâve yapmaya gerek yok sanırım. Fakat konumuzu hem bir tebessümle kapatmak adına ve hem de bütün bu yazılanları te’yid eden bir kıssa, herhalde münasip olacaktır. Bu kıssa farklı stillerde de anlatılır, ancak mesaj hep aynı olduğundan, ben en kısa olanını seçtim:
Bir akşam Nasreddin Hoca, karısına;
-"Hâtun, sağ salim yarına çıkarsam, hava yağmurlu olursa oduna, açık olursa çift sürmeğe gideceğim” demiş. Karısı ise;
-“İnşaallah de hoca efendi” demiş. Hoca da;
-“Aman karıcığım, ya o olacak, ya öteki, üçüncü şık yok ki, inşaallaha ne gerek var!” demiş.
Ertesi gün hava yağmurlu olmuş. Hoca da ormana gitmek üzere eşeğiyle ormanın yolunu tutmuş. Yolda kasabaya doktora gitmekte olan bir komşusuna rastlamış. Bir süre beraber yürümüşler. Adamın sancısı artmış, yürüyemez olmuş. Hoca hastayı eşeğine bindirmiş, kasabaya doktora götürmüş. Köyüne dönene kadar gece yarısı olmuş. Kapıyı çaldığında hanımı, "Kim O” diye seslenince:
-"Aç hanım, aç !... İnşâallah ben geldim” demiş.
Bundan sonra; “Ben bunu yaparım”, “o iş tamam kesinleşti”, “o gün mutlaka gelirim”, “şu işi kesin hallettim say” vs. cümleler kurmamaya, bu tür cümlelerin sonunda “İnşâAllah” demeye azami dikkat edeceğiz, İNŞÂALLAH…J
