Doç. Dr. Mehmet YORULMAZLAR
  • 22/05/2016 Son günceleme: 22/05/2016 15:13
  • 13.583

Özellikle günümüzde modern futbol anlayışı artık her anlamda farklılık kazanmış ve oldukça gelişmiştir.

Bunun asıl sebebi teknolojinin gelişmesi dolayısı ile kaynakların ulaşılabilir olması, takımların analizi, teknik-taktik varyasyonların gelişmesi ve gözlenmesi, tesis, malzeme ve sahaların daha modern hale gelmesi vs. diye açıklayabiliriz.

Futbol oyunu aerobik ve anaerobik enerji sistemlerinin birlikte kullanıldığı, sürat, kuvvet, çabukluk ve dayanıklılık gibi faktörlerin performansa birlikte etki ettiği yüksek derecede koordinasyon gerektiren bir spor disiplinidir (Akgün ve İşleğen 1983). Bu disiplin içerisinde kullanılan bu motorik özelliklerin sebep ve şekilleri futbolun artık bilim ışığında devamlı etüt edilmesini ve uygulanmasını karşımıza çıkartmaktadır. Aksi halde futbolda başarılı olmak artık oldukça zor hale gelmiştir. Bunun için futbolun gerektirdiği fizyolojik gereksinimleri bilmek ve buna göre pozisyon almak kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun için futbolda gerekli olan mesafe, aktivite gibi bazı ihtiyaçları ortaya koymakta fayda vardır.

Bir futbol müsabakasında kat edilen mesafe 1960’lı yıllarda ortalama 3-4 km olarak belirlenmiştir. Günümüzde ise, bir futbol maçında oyuncuların kat ettikleri mesafenin 8-12 km olduğu, kaleciler için ise bu mesafenin 4 km. olduğu belirlenmiştir. Oyun süresince en fazla mesafenin orta saha oyuncuları tarafından kat edildiği ve profesyonel futbolcuların amatör futbolculardan daha fazla mesafe kat ettikleri belirlenmiştir (Mohr ve ark 2003).

Oyunun genel durumu göz önüne alındığında, her oyuncu 4-6 saniyede değişen 1000-1400 kısa aktivite yapmaktadır. Bu aktiviteler yaklaşık 10-20 sprint, 15 ikili mücadele, 10 kafa vuruşu, 50 top içeren hareket, her 70 saniyede yüksek hızda koşu ve 30 değişik hızda pas şeklinde gerçekleşmektedir (Mohr ve ark 2003).

Shephard (1999), müsabaka içerisinde kat edilen mesafelerin toplam oyun geneline göre yüzdelik oranlarının; %25 yürüme, %37 jogging, %20 düşük şiddetli koşu, %11 sprint ve %7 geriye doğru yapılan aktiviteler olduğu belirlemiştir. Ayrıca 90 dakikalık oyun süresi boyunca bir futbolcu ortalama olarak her 30 sn de bir topla buluşmakta, yine ortalama her 90 sn de 2-3 sn süren sprint gerçekleştirmekte ve bu aktiviteler sonrası dinlenmenin 2-3 sn olduğu belirtilmektedir.

Ayrıca futbolcuların müsabaka esnasında kat ettikleri mesafenin % 98’ ini topsuz, %2'lik bölümünü ise topla kat ettikleri belirtilmekte, müsabakanın büyük bir bölümünün topsuz ve düşük şiddetteki koşulardan oluştuğu bildirilmektedir (Günay ve Yüce 2001).

Oyun sırasında yaklaşık olarak ortalama her 90 sn de bir sprint gerçekleşmekte ve bu sprintlerin her biri ortalama 2 - 4 sn. sürmektedir (Shephard 1999). Müsabaka süresince gerçekleşen sprintler, toplam olarak kat edilen mesafenin %1-11’ ini oluşturmakta ve bu da aktif oyun süresinin %0,5-3,0’ ünü kapsamaktadır (Mohr ve ark 2003).

Bir futbol maçında, oyuncuların gerçekleştirdiği sprintlerin ortalama 10-30 m olduğu belirtilmektedir. Yapılan sprintlerin % 49’ unun ise 10 m den kısa olduğu tespit edilmiştir (Helgerud ve ark 2001). Futbolcuların müsabaka esnasında sıklıkla yaptığı sprintlerin 10 metrelik sprintler olduğu ve bu sprintlerin en çok kenar oyuncuları ile forvet oyuncuları tarafından yapıldığı belirtilmektedir (Stolen ve ark 2005).

Tüm bu verilerden yola çıkılacak olunursa antrenmanlarında bu verilere göre şekillendirilmesi ve en önemlisi şiddetli müsabaka eforları sebebiyle Toparlanma süresinin en kısa zamana düşürülmesi kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Aksi olduğu müddetçe yorgunluk faktörü oyuncuların istediklerini yapmasını ve takım oyunu olan futbolun istenilen şekilde oynanmasını kısıtlayacaktır.

Yazarın Yazıları