Büşra ŞEN ÇOBAN
  • 30/09/2022 Son günceleme: 30/09/2022 10:53
  • 5.971

​“Çocuk felsefesi” kavramı ilk olarak Fransız filozof Karl Jaspers tarafından kullanılmıştır.

İngilizcede “Philosphy for Childern” (p4c) olarak ifade edilen adlandırma dilimizde “Çocuklarla felsefe” veya “Çocuklar İçin Felsefe” olarak çevrilmiştir.  Son yıllarda Türkiye’de adı duyulan bu alan, çocuklara oyun atölyeleri aracılığıyla ya da bazı okulların bu alana müfredatında yer vermesiyle ulaşmaktadır.

Çocuklarla felsefe yapmak, lisedeki felsefe derslerini çocuklara öğretmek demek değildir. Çocuklara felsefe tarihini öğretmekten ziyade onlarla birlikte düşünebilmektir. Çocuklarımıza filozofça düşünmeyi, bilim insanı gibi düşünmeyi, tutarlı ve doğru düşünmeyi öğretebilmektir. Temel olarak çocukların “düşünme” yi düşünmesi amaçlanmaktadır.

Çocuklarla felsefe eğitimi 5 yaştan itibaren başlamaktadır. Tertemiz zihinler ile felsefe yapabilmek,  çocuklarda tartışma kültürünün ortaya çıkmasında ve iletişim becerilerinin gelişmesinde etkili olacaktır.

Philia ve sophia kelimeleri bilgelik sevgisi anlamına gelen “felsefe” kavramını ifade etmektedir. Bilgiyi sevmek, bilginin peşinden koşmak tanımına bağlı olarak çocuklar merak duygularını giderdikleri için severek öğrenmiş oluyor ve kalıcı öğrenme gerçekleşmiş oluyor. Çocuklarda var olan sorgulama becerisi ve merak duygusunun ortaya çıkması ile birçok sorunun çözülmesi hedeflenmektedir. Yeni neslin özellikle dijital uyaranlara çok maruz kalmasının da etkisiyle sosyal bilinçleri azalmakta ve duyarsızlıkları artmaktadır. Bu olumsuzlukları felsefenin araçları ile çözmek mümkündür.

Çocuklarla felsefe dersi düşünce çemberi adı verdiğimiz bir diyalog halkası oluşturularak işleniyor. Bu çemberde önemli olan husus, tüm çember üyelerinin çekinmeden, yadırganma kaygısı olmadan, hata yapmaktan korkmadan özgür bir şekilde fikirlerini ifade etmesidir. Bu çemberlerde “iyi-kötü, istek-ihtiyaç, irade, özgürlük, arkadaşlık, çirkin olmak - güzellik. Vb” birçok kavram tartışılmaktadır. Çemberdeki çocukların, yani düşünce yolcularının bu kavramları en iyi şekilde tartışması ve kavramlar hakkında doğru sorular sorup, çelişki barındırmayan ifadelerde bulunmaları sağlanmaktadır. Çocuklarla Felsefe öğretmeni bu derste öğretmen edasıyla hareket edip bir öğretme kaygısı gütmemektedir. Bu dersi yöneten öğretmen kendine “kolaylaştırıcı” adı vermektedir. Önemli olan çocukların içindeki bilgileri doğurtmaktır. Sokratik yöntem adı verilen bilgiyi doğurtmaya çalışan kolaylaştırıcılar bu zemini hazırlamak için tartışma ortamını hazırlar ve yönetir.

Çocuklarla felsefe, çocukları araştırmaya, analitik düşünmeye, fikirlerini özgürce ifade etmeye yönelten bir pedagojidir. Yetişkinlerde yeni bir beceri oluşturmak daha zorken küçük çocuklarda bir düşünme becerisi oluşturmak daha kolaydır. Yeni nesiller için ne kadar umutlu olmak istiyorsak düşünme becerisini çocuklara erken yaşta kazandırabilmeliyiz. Ve unutmayalım ki ;  “Çocuklar en gözü pek filozoflardır. Ve gözü pek filozoflar her daim çocuk kalır. Tıpkı çocuklar gibi sürekli soru sorarlar”

 

Yazarın Yazıları