Sosyal davranış kurallarının temeli nezakettir. Kurallar zamanla değişse de nezaket, zarafet, insanlık ve görgü kalıcıdır.
Görgü ve nezaket kuralları karşılıklı saygı ve anlayışa dayalıdır. Nezaket ve incelik, insan olarak hayatımız boyunca titizlikle korumamız gereken en değerli özelliklerimizden bazılarıdır.
Çünkü görgü ve yaşam kuralları, insanı gerçek bir insan yapmak için konulan ve öğrenilmesi gereken kurallardır. Görgü, kendine saygı duygusunu güçlendirir ve bu saygı, zayıfın ezilmesini engellediği gibi, dengesiz davranışların da önüne geçer.
Bugüne kadar pek çok edep tanımı yapılmıştır. Bazıları, "İyi yetişmiş ve kibar insan, yalnızken bile itinayla çayına şeker atan kişidir" derler... Diğerleri onu "Gerçekten terbiyeli ve kibar bir insan, bir dağın tepesindeki ıssız bir ormanda bir kulübede tek başına yaşarken bile kurallara uyarak yemek yiyen kişidir."
Hoşgörülü, saygılı, barışçıl ve dürüst bir davranışın herhangi bir yükümlülük altına girmenin ifadesidir. Nezaket güzel ahlakın temelidir. Nezaket, bir toplumda en iyi kabul edilen davranışları bilme ve uygulama sanatıdır. Bilmek ve uygulamak yetmez. Bunu bir yaşam biçimi olarak benimsemek gerekiyor.
Nezaket, disiplinin ikiz kardeşidir. Edep ve nezaketi oluşturan unsurlar şu şekilde sıralanabilir.
Zarafet ve Sofistike: Davranış, tavır, görünüm, duygu ve düşünceler zarif ve incelikli kibar olmaktır.
Hoşgörü: Başkalarına, çevreye, onların duygu ve düşüncelerine karşı hoşgörülü olmak.
Yumuşaklık: Sert ve keskin bir yaklaşıma sahip olmamak.
Alçak gönüllülük ve sadelik: Ölçülü olun. Gösteriş ve debdebe olmayanlara müsamaha yoktur.
Saygılı Olun: İnsanlara, her canlıya.
Kurallara dikkat: Dünyadaki gelişmeleri takip etmek, onları öğrenmek, ilgi duymak, gözü kapalı olmamak, öğrenme fırsatı bulmak.
Örneğin; Dikkatli biriyseniz, ilk kez yediğiniz bir yemeği asla unutmazsınız.
Bir insanda bu vasıflar varsa, o şahısta edep vardır. Ve zarif zarafet, insanın sosyal hayatta görünüşü, sözü olan bir kişidir. Yazılarının ve hareketlerinin keyifli bir niteliğe ulaşmasıdır. Geniş kapsamı ile zarafet, hiçbir yükümlülük altına girmeden, hiçbir karşılık beklemeden, geleneklerine uygun, emin, ölçülü, hoşgörülü, zarif, sade, rahat, söz ve davranışlarında akıcı davranan kişinin yarattığı etkidir.
Zarafet ve nezaket ancak gözümüzü korkutursa ve ölçülerimize göre dikilmiş bir elbise gibi üzerimize oturursa güzel ve gerçektir. Aksi takdirde sırtımızda derme çatma kiralık bir elbise izlenimi bırakıyorsa gösterişten öteye gidemez ve inandırıcı olamaz. Bu nedenle bildiğimiz ve öğrendiğimiz görgü, nezaket ve zarafet kurallarını günlük hayatımızda sürekli uygulamalı ve bir yaşam biçimi haline getirmeliyiz.
Lütfün, ihsanın ve inceliğin en kıymetlisi, hiç şüphesiz kalpten ve ihlâstan gelendir. Ancak sosyal ilişkilerde iyi niyetimiz ve sezgilerimiz çoğu zaman nasıl davranmamız gerektiğini belirlemede yeterli olmuyor. Daha sonra görgü ve nezaket kurallarına başvurmak gerekecektir. Çünkü insan doğuştan terbiyeli, kibar, nazik ve akıllı değildir. Bunlar daha sonra, yaşam boyunca öğrenilir. Görgü ve nezaket kurallarının öğrenilmesi küçük yaşta başlamalıdır. Burada ailelere eğitim, uyarı ve kontrol alanlarında çocuklarına karşı önemli görevler düşmektedir.
Görgü, nezaket, zarafet, incelik ve nezaket bir yaşam biçimidir.
