Beykoz’un uluslarası çapta tek araştırma şirketi olan İkon Araştırma 15 Temmuz sonrası yaptığı kamuoyu araştırmasında halkın beklentilerine ışık tuttu.
15 Temmuz FETÖ’nun darbe teşebbüsü sonrası gelişmeleri başlıklarla vatandaşa soran İkon Araştırma çarpıcı sonuçlara ulaştı.
Araştırma CATI (Bilgisayar destekli telefonla anket) sistemi ile gerçekleştirildi. Araştırmada toplam 1962 katılımcı ile uygulanan anket çalışmasında hata payı ±1,978 olarak gerçekleşti.
4 Ağustos - 15 Ağustos tarihleri arasında sonuçlanan kamuoyu araştırmasının güvenilirlik katsayısı Cronbach’s alpha değeri 0,976 olarak hesaplandı.
Bu değerle araştırmanın «yüksek güvenilirlik» düzeyine sahip olduğu belirtildi.
Cinsiyetin yakın oranda olması için belli kotalar konuldu. Araştırmamızda kadın ve erkek oranları araştırmanın güvenilirliği açısından sorun teşkil etmeyecek oranlar olarak belirlendi.
Mezun olunan okul oranlarında üniversite mezunları beklenenden yüksektir. Ancak ilkokul ya da ortaokul düzeyindeki katılımcıların yanıtlama isteği daha düşük olduğundan bu gruplarda yeterli katılımcı sağlanamamıştır. Katılım gönüllülük esasına dayandığı için Üniversite ve Yüksek lisans mezunlarının oranı beklenenden yüksek olduğu söylenebilir
Araştırmada seçmen yaşı (18+) temel alınmıştır. Diğer yaş grupları ile ilgili elde edilen oranlar tamamen rastsaldır.
15 Temmuz sonrası durumda mevcut kabinede değişime gidilmeli diyen katılımcı oranımız %60,2’dir. Katılımcılarımız ne erken yerel ne de genel seçim istemezken, mevcut kabinede değişikliğe gidilmesini büyük çoğunlukla beklemektedir. Kabine değişmesin diyen katılımcı oranımız %32,5’te kalmıştır.
15 Temmuz sonrası TSK’ da yapılan her türlü değişiklik, uzaklaştırma, yenilik için katılımcılarımız %72,7 oranında bu değişiklikleri desteklediğini belirtmiştir.
Katılımcılarımız 15 Temmuz sonrası süreçte Adalet Bakanlığı’nda yapılan aklaştırma / gözaltı / tutuklamalarla ilgili uygulamaları % 81,5 oranında desteklediğini belirtmiştir.
15 Temmuz sonrası erken milletvekilliği seçimi yapılması konusunda katılımcılarımız % 76,4 oranıyla erken seçim olmaması konusunda görüş bildirmişlerdir. Sadece % 20,6 oranıyla erken seçim olmalı yanıtı alınmıştır
Katılımcılarımız 15 Temmuz sonrası süreçte darbe girişiminin baş aktörü olduğu ortaya çıkan FETÖ örgütü liderinin ABD tarafından iadesinin yapılmayacağına % 70,4 oranında inanmaktadır. Sadece %25,0 oranındaki katılımcılarımız iade edileceği yönünde görüş bildirmiştir
15 Temmuz sonrası süreçte iş adamları ile ilgili yapılan gözaltı / tutuklamaları nasıl değerlendirdiği sorusuna % 78,0 oranıyla desteklediği yanıtı alınmıştır
Bu Pazar seçim olsa katılımcılarımızın oy oranı şekildeki gibi olacağı anlaşılmaktadır. Son genel seçim olan 1 Kasım seçimleri ile kıyaslandığında AK Parti oylarını % 49,48 den % 53,6 oranına yükselttiği, CHP % 25,31 olan oy oranını % 21,8’e düşürdüğü, MHP % 11,9 olan oy oranını % 14,1’e çıkardığı HDP’nin ise % 10,75 olan oy oranını % 7,7’ye düşürdüğü anlaşılmaktadır. AK Parti ve MHP oyları yükselişte iken CHP ve HDP oyları düşüştedir. En önemli bulgu ise HDP’nin bu oy oranıyla barajın altında kalacağına kesin gözüyle bakılmaktadır.
15 Temmuz sonrası erken yerel seçim yapılması konusunda katılımcılarımız % 75,3 oranıyla erken seçim olmaması konusunda hemfikirdirler. Sadece % 21,5 oranıyla erken seçim olmalı cevabı alınmıştır.
15 Temmuz sonrasında en güvenilir kurum olarak aklınıza ilk gelen kurumu söyler misiniz? Sorusuna % 57,8 ile Cumhurbaşkanlığı demiştir. İlk akla gelen kurum sorusunda yanıtlayıcılardan sadece tek yanıt alınmıştır. Dolayısıyla katılımcılarımızın en güvendiği ilk kurum açık arayla cumhurbaşkanlığı’dır. Cumhurbaşkanlığının ardından TSK, Başbakanlık / hükümet, emniyet, Meclis / siyasi partiler gelmektedir. Yanıt seçeneği için sadece 1 cevap hakkı olduğundan ilk akla gelen diye sorulmuştur. Tek tek şu kurumlara ne kadar güvenirsiniz? Sorusu ile bu soru karıştırılmamalıdır. (bu şekilde sorulursa kurumlar tek tek okunup ne oranda güvendiği kaydedilir, tümü %70-80 bandında çıkar.)Tüm oranların toplamı bu soruda 100 etmektedir. Dolayısıyla bir bütünün parçası gibi düşünülürse en büyük pay Cumhurbaşkanlığı’nın olmuştur.
Katılımcılarımız 15 Temmuz sonrası süreçte MEB’de lisans iptalleri ve uzaklaştırmalarla ilgili uygulamaları % 80,3 oranında desteklediğini belirtmiştir
Erken yerel seçim yapılmamalı diyen erkek oranı % 77,1 iken kadınlarda bu oran % 82,1’e yükselmektedir.
Erken genel seçim yapılmamalı diyen erkek oranı % 78,5 iken kadınlarda bu oran % 80,6’e yükselmektedir. Kadınlarda hem yerel seçim hem de genel seçim yapılmamasına dair görüş bildiren erkeklerden daha yüksektir.
Mevcut kabineden değişiklik yapılması yönünde erkeklerde oran % 66,5 iken kadınlar için bu oran % 55,6’da kalmıştır.
FETÖ terör örgütü elebaşının iadesinin yapılmayacağını düşünen erkek oranı % 72,1 oranında iken, kadınlar için bu oran % 82,1’e çıkmıştır. Kadınlar Fethullah Gülen’in iade edilmeyeceğine daha fazla inanıyor.
15 Temmuz sonrası süreçte kabine değişikliği isteyenlerin eğitim düzeyine göre dağılımında , % 74,3 oranıyla Yüksek lisans mezunları ilk sırada yer almaktadır.
FETÖ elebaşının iade edilmeyeceğine inanma durumunun eğitim düzeyi dağılımında en yüksek oran % 75,4 ile ortaokul ve % 74,6 ile ilkokul mezunu gruba aittir.
Yaş gruplarına göre erken yerel seçim yapılmasın diyenlerin oranı genel olarak yaş arttıkça artmaktadır. % 82,7 oranıyla 60 yaş ve üzeri en çok seçimi istemeyen yaş grubudur.
Erken genel seçim yapılmasın diyenlerin yaş grubuna göre dağılımında en yüksek oran %86,1 ile 51-60 yaş ve % 82,2 oranıyla 41-50 yaş grubudur.
15 Temmuz sonrası kabine değişikliği gerekir diyenlerin yaş grubuna göre dağılımında en yüksek oran % 66,8 ile 21-30 yaş ve % 65,2 ile 31-40 yaş grubudur.
FETÖ elebaşının iade edilmeyeceğini düşünme durumu genel olarak yaş arttıkça artmaktadır. Bu bağlamda en yüksek oran % 86,5 ile 60 yaş ve üzeri grubunda ortaya çıkmaktadır
TSK da yapılan değişiklikleri en fazla (% 89,3) AK Parti seçmeni desteklemektedir. MHP seçmeni % 75,0 oranında, CHP seçmeni % 45,8 oranında, HDP seçmeni ise % 41,4 oranında desteklemektedir. CHP ve HDP seçmeninin bu konu da kafasının tam net olmadığı anlaşılmaktadır.
AK Partili ve MHP’li seçmen işadamlarının tutuklanmasını destekleme konusunda çok yakın bir orana sahiptir, ( % 88,3 - % 88,0), sonuç CHP seçmeninin % 54,2, HDP seçmeninin % 62,1 oranında bu tutuklamalara destek vermesidir
AK Partili ve MHP’li seçmenin MEB’de yapılan uygulamaları destekleme konusunda çok yakın bir orana sahiptir, ( % 91,7 - % 90,2). CHP’li seçmen ise MEB uygulamaları için % 60,4 oranında destek verirken, HDP seçmeninin % 51,7’si bu uygulamalara destek vermektedir.
AK Partili seçmen adalet bakanlığında yapılan uygulamalara % 92,5 oranıyla en çok desteği veren seçmen grubudur. MHP’li seçmen % 89,1 oranıyla, CHP’li seçmen % 58,3 oranıyla, HDP’li seçmen ise % 55,2 oranıyla bu uygulamalara destek vermekte olduğunu belirtmiştir.
15 Temmuz sonrası süreçte FETÖ terör elebaşının iade edilmeyeceğini düşüne parti seçmenlerinde en yüksek oran % 85,7 ile CHP’li seçmene aittir. % 83,9 oranıyla HDP’li seçmen, % 75,3 oranıyla MHP’li seçmen, % 69,6 oranıyla ise AK Partili seçmen şeklinde sıralanmaktadır
15 Temmuz sonrası süreçte erken yerel seçim yapılması konusunda seçim yapılmaması yönünde görüş bildiren en yüksek oranda (% 81,7) MHP’li seçmen olmuştur. AK Partili seçmenin ise % 79,3’ü bu yönde görüş bildirmiştir. Hem genel hem de yerel seçim konusunda tüm parti gruplarında seçim yapılmaması konusunda görüş birliği görülmektedir. Seçim en çok istemeyen seçmen ise MHP seçmenidir.
15 Temmuz sonrası süreçte erken genel seçim yapılması konusunda seçim yapılmaması yönünde görüş bildiren en yüksek parti seçmeni % 84,9 ile MHP olmuştur. AK Partili seçmenin ise % 81,8’i bu yönde görüş bildirmiştir.
Mevcut kabinede değişiklik yapılması konusunda tüm parti seçmenlerinde bir görüş birliği olduğu anlaşılmaktadır. En yüksek oran % 70,8 ile CHP’li seçmende görülmektedir. AK Partili seçmenlerin ise % 65,3’ü kabineden değişiklik gerektiğini söylemiştir.
15 Temmuz darbe sürecinden sonra yapılan uygulamalardan Adalet, MEB, TSK uygulamaları vatandaş tarafından tam destek görmüştür.
Analiz
İş adamlarının gözaltı ve tutuklama kararlarını vatandaş tam desteklemektedir
15 Temmuz sonrası süreçte en güvenilir kurum cumhurbaşkanlığı’dır.
15 Temmuz sonrası süreçte halkımız kesinlikle ne yerel, ne de genel seçim istememektedir.
15 Temmuz sonrası AK Parti seçmeni dâhil büyük çoğunluk bir kabine değişikliğine gerek olduğu yönünde görüş bildirmiştir.
En yüksek oranda CHP seçmeni olmak üzere, tüm parti seçmenleri FETÖ elebaşının kesinlikle iade edilmeyeceği görüşündedir.
Oy oranlarında, 1 Kasım Seçimleri’ne göre AK Parti ve MHP oyları yükselişte, CHP ve HDP oyları düşüştedir. HDP’nin son oy oranıyla % 10’luk ülke barajını aşamayacağı anlaşılmaktadır.
DOST BEYKOZ / Özel Haber
