Dr. Hüseyin Atilla TÜYSÜZ
  • 22/11/2018 Son günceleme: 22/11/2018 20:57
  • 6.417

Mevsim olarak havaların soğuması, alt ya da üst solunum yollarında enfeksiyona sebebiyet verir.

Alt solunum yollarının farklı enfeksiyon hastalıkları da (zaturre, ampiyem/abse) bulunmaktadır. Acil servislerinde, aile hekimliği merkezlerinde en sık konulan tanılardan biridir.

Bronşit genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu ile birliktedir ya da onu takiben oluşur. Akut bronşit çoğunlukla sağlıklı erişkinlerde oluşur ki; bu komplike olmayan bronşit olarak tanımlanır. Kronik akciğer hastalığı, kalp yetmezliği, kanser hastalığı, bağışıklık sistemi bozukluğu gibi başka hastalığı olanlarda meydana gelen bronşit komplike bronşit olarak adlandırılır.

Akut bronşiti çoğunlukla virüsler oluşturur. %10 kadarını ise çeşitli bakteriler meydana getirir. Ayrıca fiziksel ya da kimyasal ajanlar da bronşit nedeni olabilmektedir.

Akut bronşit ve kronik bronşitin alevlenme süreci farklılık gösterir.

HASTALIK BELİRTİLERİ  

Akut bronşitin en belirgin şikâyeti öksürüktür.  

Öksürüğe  balgam genellikle eşlik eder. 

Bazen balgamda çizgi tarzında kan görülebilir ki; bu durumda ayırıcı tanı yani zeminde başka bir hastalığın varlığı/yokluğu araştırılmalıdır. Ayrıca göğüste yanma, ağrı olabilir. Ağrı nefes alırken ve öksürükle artar.

Ateş hafif veya orta derecede yükselir. 

Öksürük genellikle üç hafta içinde düzelir. 

Sigara içenlerde belirtiler daha gürültülü olur. 

TANI

Bronşit tanısı genellikle klinik tablo ile konur. 

Öksürükle başvuran ve akut solunum yolu enfeksiyonu düşünülen bir hastada soğuk algınlığı, zatürree, astım ve KOAH alevlenmesinin ekarte edilmesi akut bronşit tanısı koydurur.

Öksürüğün belirgin olması, üst solunum yoluna ilişkin belirtilerin ise ön planda olmaması ile soğuk algınlığından ayrılır. Zatürre ciddi bir durum olduğundan mutlaka ayrılması gerekir. Balgam ikisinin ayrımında yardımcı olmaz, akciğer filmi çekilerek ayrılır. Zatürre lehine yorumlanacak ve mutlaka akciğer filmi çekilmesini gerektirecek bulgular:

- Nabzın 100/dk. 'dan yüksek olması

- Solunum sayısının 24/dk. üzerine çıkması

-Oral vücut ısısının 38 °C dereceye ulaşması ve

- Akciğer dinleme bulgularının varoluşu sayılabilir.

TEDAVİ

Akut bronşit tedavisi tamamen şikâyetlere yöneliktir. Ateş düşürücüler, ağrı kesiciler,bronş genişleticiler ve antitüssif (öksürük merkezine etkili, ayrıca spazm çözücü) ilaçlar kullanılır.

Çok azı bakterilerle oluştuğu için antibiyotik gereksizdir. Buna rağmen akut bronşit tanısında %65-80 oranında antibiyotik verildiği görülmüştür. Gereksiz antibiyotik kullanımı önemli bir ekonomik yük getirdiği gibi dirençli bakterilerin artmasına neden olarak toplum sağlığı problemine de yol açar.

Kış mevsiminin etkileri yavaş yavaş  başlıyor, sağlıcakla sıcacık kış ayları dilerim.

Yazarın Yazıları