Diyanet İşleri Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı arasındaki protokol ile oluşturulan birimin ilk adımı Beykoz Devlet Hastanesi'nde atıldı.
Beykoz Devlet Hastanesi'nde düzenlenen konferansta hastanelerde yaygınlaştırılması planlanan Manevi Destek Hizmetleri Birimi ile nelerin hedeflendiği çalışanlara anlatıldı.
Manevi Destek Uzmanı Mehmet Ali Acar'ın verdiği konferans ile birlikte birim içerisinde işleyişin nasıl olacağı ve hangi alanlarda kullanılacağı anlatıldı.
"Manevi destek hizmetinin yasal dayanakları"
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın toplumun manevi değerlerini ayakta tutma görevinin olduğuna işaret eden Acar, "Daha önce böyle bir birim oluşturulmuş ancak yasal alt yapısı olmadığından, o zamanki malum süreç sebebi ile de bu birim kaldırılmıştır. Dünya Tabipler Birliği tarafından Eylül 1995 tarihinde Bali Bildirgesi yayımlanmıştır. Bu bildirinin de 11. maddesinde “Hastalar kendi dinlerine uygun bir dini temsilcinin ruhi ve moral tesellisini kabul veya reddetme hakkına sahiptir” denilmekte,
Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği tarafından 1994’te kabul edilen Evrensel Hasta Hakları Bildirgesinin 5. Maddesinde de, “hastaların, bakım ve tedavileri süresince arkadaşları, akrabaları ve aileleri tarafından desteklenme, her zaman manevi destek alma, yol gösterilme ve dini vecibelerini yerine getirme hakları vardır” denilmekte ve
01/08/1998 tarihli ve 23420 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Hasta Hakları Yönetmeliği’nin "Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma" konusundaki 38. Maddesinde “Sağlık kurum ve kuruluşlarının imkânları ölçüsünde hastalara dini vecibelerini serbestçe yerine getirebilmeleri için gereken tedbirler alınır. Kurum hizmetlerinde aksamalara sebebiyet verilmemek, başkalarını rahatsız etmemek ve personelce düzenlenip yürütülen tıbbi tedaviye hiç bir şekilde müdahalede bulunulmamak şartı ile hastalara dini telkinde bulunmak ve onları manevi yönden desteklemek üzere talepleri halinde, dini inançlarına uygun olan (manevi destek personeli) davet edilir.” şeklinde yasal dayanakları bulunmaktadır.
"Eşlik ederek moral kazandırmak istiyoruz"
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın görevleri arasındaki maddeleri anlatan Mehmet Ali Acar, Manevi Destek Hizmetinin; “İnsanların sıkıntılı, üzüntülü, korkulu hallerinde, yalnızlık ve ümitsizlik duygularına kapıldıklarında, ani değişmelerle gelen kriz durumlarında, maruz kaldıkları yeni duruma uyum sağlama ve baş edebilme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmayı, varsa sorularını cevaplamayı, hayatlarına yeni bir anlam vermelerine eşlik ederek onlara moral kazandırmak olduğunu ifade etti.
"Hastaların dünya görüşlerine saygılı olmalıyız"
Konferans sırasında "Mesela sağlıklı bir insan hasta olduğu zaman bir hayal kırıklığı yaşayabiliyor, orada bir destek gerekmektedir" ifadelerine yer veren Mehmet Ali Acar, "Hastalığı yok etmek mümkün değilse de hastalığı anlamlı hale getirerek farklı kazanımlar elde edilebilir. Manevi destek; psikoterapi ve sosyal bakım olmadığı gibi manevi destek personeli de psikolog, psikiyatrist, sosyal bakımcı ve diğer sağlık personelinden meslek ve alan olarak ayrılır. Ancak sağlık personeli ile birlikte güzel bir yaklaşımla hizmet verilir. Hastalar ile empati kurmak, hastayı tanımak, hastalığı ile değerlendirilip yorum yapmamak, sadece gözlem-tespit yapmak ve suçlayıcı bir dil ile yaklaşımdan uzak durmak gerekmektedir. Manevi destek personelleri hizmet sunarken hastaların dünya görüşlerine saygılı olmalı ve hastalara profesyonelce yardım ve eşlik etmeli, iletişim tekniklerini kullanabilecek beceriye sahip olmalı, etkin dinleme, empati kurma, nasihat etme, cesaret ve güven verme gibi hususlarda da yetkin olmalıdır." diye konuştu.
"İşbirliği içerisinde olmalıyız"
Manevi destek hizmetinin amaçlarını da hastane çalışanlarına açıklayan Manevi Destek Uzmanı Mehmet Ali Acar, "Hastalara tedavi aşamasında ve iyileştirme sürecinde destek olmak, hastaların topluma tekrardan katılmasına katkıda bulunmak ve gerektiğinde doktor, hasta ve hasta yakınlarıyla iletişimde iş birliği içerisinde olmalıyız.
"Diyanet İşleri Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı arasında imzalanan protokol var"
Türkiye'de Manevi Destek Hizmeti 07.01.2015 tarihinde Sağlık Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı arasında yapılan protokol kapsamında 27 Temmuz 2015 tarihinde altı ilde (Ankara, İstanbul, Samsun, Erzurum, Ordu, Kayseri) pilot uygulama olarak başlamış, 3 ay sonra normal uygulamaya geçilmiştir.
21.12.2016 tarihi itibariyle on dört ilde daha (Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Bursa, Çorum, Erzurum, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Konya, Ordu, Sakarya ve Samsun ) manevi destek hizmeti verilmeye başlanmış, 28 Ağustos 2018 tarihi itibariyle hastanemizin de içinde bulunduğu birçok hastanede ve 39 ilde manevi destek hizmeti resmi olarak başlamıştır. Diyanet işleri Başkanlığı ve Sağlık bakanlığının ortak düzenlediği eğitim ile 169 personele daha sertifika verilmiştir. Uygulamanın, zamanla tüm illere ve hastanelere yaygınlaştırılmasının düşünüldüğünü aktaran Acar, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Diyanet İşleri Başkanlığınca ABD, Almanya, İngiltere, Hollanda ve Ürdün'e personel gönderilmiş ve yerinde inceleme ve gözlem yaptırılmıştır.
İngiltere Örneği: Büyük Britanya’da din ve bunun somut tezahürü olan din hizmeti ve manevî destek, sağlık ve bakım hizmetlerinin önemli bir parçasıdır. 5 Temmuz 1948’de Millî Sağlık Hizmeti kurulmuş, 1959’da Akıl Sağlığı Yasası ile birlikte Milli Sağlık Hizmeti yönetmeliği de yayımlanmıştır. İngiltere’de tam mesaiyle çalışan manevi destek görevlilerinin yanında yarım mesai olarak çalışanlar da vardır.
Hollanda Örneği: Hollanda’da üniversite seviyesinde eğitim verilerek resmi kurumlara Manevi Destek Görevlisi yetiştirilmektedir. Üç yıllık akademik eğitim sonrasında, bir veya iki yıllık yüksek lisans eğitimi verilmekte, pratiğe yönelik 4-6 aylık staj yaptırılmakta, ayrıca iletişim teknikleri dersi de verilmektedir. Hollanda’da Manevi Destek hizmetleri devlet tarafından finanse edilir. 2011 yılında Hollanda’da yüzden fazla hastanede sekiz yüz kadar Manevi Destek Görevlisi bulunmaktaydı.
"Konya Üniversitesi ve Yalova Üniversitesi bununla ilgili sertifikalar vermeye başladı. 200-250 saat civarı eğitimler veriyorlar. Manevi destek personelinin İlahiyat Fakültesi mezunu ve çoğunluğu Din Psikolojisi, Din Eğitimi, Din Sosyolojisi ve Dini danışmanlık ve rehberlik gibi alanlarda lisansüstü eğitim almış Diyanet İşleri Başkanlığı personeli arasından seçilmektedir.
Haber Merkezi
