Süleyman ÇALIK
  • 23/03/2023 Son günceleme: 23/03/2023 13:01
  • 6.771

Devlet dediğin nedir ki? Sen, ben, o değil mi? Meşhur Kurtlar Vadisi dizisinde devletin tanımını dile getiren bir sahnede anlatıldığı gibi.

Devlet  dediğin nedir ki?

1918’de işgale uğramış, benliğini ve maneviyatını kaybetmiş bir milleti küllerinden doğduran, Mustafa Kemal’i olan, Devlet dediğin nedir ki?
Kurtuluş savaşında ordusunun  lojistik ihtiyacı yok dediği anda,
milleti tarafından depoları doldurulan.
Devlet dediğin nedir ki?  Bir milletin genç nesli, o cephe, bu cephe, demeden aç susuz düşmanı yurdumuzdan çıkaran.

Devlet dediğin nedir ki, kamyonu kağnıyla yene, Devlet dediğin nedir ki, gök gözlü altın saçlı adama kurtuluş savaşını kazandıran,  Cumhuriyeti kurduran. İşte Devlet dediğin millettir. Mutafa Kemal bir milletin umuduydu, 29 Ekim 1923’te bu asil Türk Milleti, Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir sözüyle Cumhuriyet’i kurdu. Yetmedi! Anadolu’da unutulmuş, eğitimden yoksun, taş devri misali  yaşamaya zorlanan bir milletin, tarım ve hayvancılıktan kazanç sağlaması için, mali yönden fakir olan Cumhuriyet’te 1924-1930 arası 926 köprü ve bağlantı yolları, 1086 km demiryolu inşa etmiş, yabancı kapitülasyon kalkınca Demir Bank’ı kurmuştur. Yetmedi!  Zamanın başvekili İsmet İnönü’ye kesenin ağzını aç, yatırımcımız yok, devlet olarak ülkemizi kalkındıracak fabrikalar kurulması için para gerektiğini söylemiş, merhum İsmet Paşa, ‘efendim önümüzde savaş var, ziraatla idare edelim’ cevabı üzerine istifa ettirmiş ve Celal BAYAR başvekilliğe tahin seçilmiştir. Yetmedi! Celal Bayar Başvekilliğe getirildi, Atatürk’ün genç Cumhuriyet için kurulması gereken tüm yatırımları yerine getirebilecek tek adamdı Celal Bayar. Yetmedi! Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne kalan yalnızca dört fabrika olan  Hereke İpek Dokuma, Fes hane Yün İplik, Bakırköy Bez ve Beykoz Deri Fabrikasını yabancılardan alarak günün şartlarına göre modernleştirdi. Yetmedi!  

Ankara Fişek Fabrikası (1924),

Gölcük Tersanesi (1924),

Şakir Zümre Fabrikası (1925),

Eskişehir Hava Tamirhanesi (1925),

Alpulu Şeker Fabrikası (1926),

Uşak Şeker Fabrikası(1926),

Kırıkkale Mühimmat Fabrikası (1926),

Bünyan Dokuma Fabrikası (1927),

Eskişehir Kiremit Fabrikası (1927),

Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası (1928),

Ankara Çimento Fabrikası (1928),

Ankara Havagazı Fabrikası (1929),

İstanbul Otomobil Montaj Fabrikası (1929),

Kayaş Kapsül Fabrikası (1930),

Nuri Killigil Tabanca, Havan ve Mühimmat Fabrikası (1930),

Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası (1931- Genişletildi),

Eskişehir Şeker Fabrikası (1934),

Turhal Şeker Fabrikaları (1934),

Konya Ereğli Bez Fabrikası(1934),

Bakırköy Bez Fabrikası (1934),

Bursa Süt Fabrikası (1934), Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası (1934 Temel atma),

Zonguldak Antrasit Fabrikası (1934 Temel Atma),

Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası (1934),

Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1934),

Isparta Gülyağı Fabrikası (1934),

Ankara, Konya, Eskişehir ve Sivas Buğday Filoları (1934),

Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası (1935 - Tamamlandı),

Kayseri Bez Fabrikası (1934 Temel atma),

Nazilli Basma Fabrikası (1935- Temel atma),

Bursa Merinos Fabrikası (1935 Temel Atma),

Gemlik Suni İpek Fabrikası (1935 Temel Atma),

Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1935),

Ankara Çubuk Barajı (1936),

Zonguldak Taş Kömür Fabrikası (1935),

Barut, Tüfek ve Top Fabrikası (1936),

Nuri Demirağ Uçak Fabrikası (1936- İlk Türk Uçağı NUD-36 üretildi),

Malatya Sigara Fabrikası (1936),

Bitlis Sigara Fabrikası (1936),

Malatya Bez Fabrikası, İzmit Kağıt ve Karton Fabrikası (1934- Temel Atma),

Karabük Demir Çelik Fabrikası (1937- Temel Atma),

Divriği Demir Ocakları (1938),

İzmir Klor Fabrikası (1938- Temel Atma),

Sivas Çimento Fabrikası (1938-Temel Atma)

…ve sayısını bilmediğimiz onlarca şube ve bankaları açtı. Bu yatırımlar sayesinde 1929-1938 yılları arasında ağır sanayi üretimi %152 artarken toplam sanayi üretimi %80 artmıştır. Kömürde %100, Kromda %600, diğer madenlerde %200 artış olurken demir üretimi 0'dan 180.000 tona çıkmış, şeker üretimi 200 misli artmıştır. 1926'da başlayan şeker üretimi 1927-1930 arasında 5162 tondan 95.192 tona çıkmıştır. Tekstil sanayi ülkenin tekstil ihtiyacının %80'ini karşılar duruma gelmiştir. Tekstil ürünleri ithalatı 1927'de 51.000.000 Türk Lirası iken bu rakam 1939'da 11.900.000 Türk Lirasına düşmüştür. 1924-1929 arasında pamuk ürünleri üretimi 70 tondan 3773 tona, yün 400 tondan 763 tona, ipek 2 tondan 31 tona çıkmıştır. Ayrıca Mustafa Kemal Atatürk, Tarım geliri için  Ziraat Bankasını, Tekstil ve deride Sümerbank’ı, Pamuk Üretiminde Pamukbank’ı, Deniz İşletmeciliği ve limanlarda deniz bank’ı, Vakıf Arazilerinde Vakıf bank’ı, Şeker Fabrikasında Şeker Bank’ı   İşçiler için İş Bankası’nı, Kamuya ait binalar yapımı için emlak bankasın’ı, Ticaret ve sanayi için’de Türk ticaret Bankasını, Esnaf sanatkârlar ve küçük meslek sahibini teşvik edici kredi verebilmek için Halk Bankası’nı kurmuştur. Daha sayamayacağımız belki de onlarca yirmilerce belki de elliler yüzlercesine! Yetmedi! Eğitim. Almanya'dan 40 bilim adamı getirdi Üniversiteleri adam etti. Yurt dışında en iyi üniversitelerde okuyup Türkiye'yi Mühasır medeniyete ulaştırmak için onlarca burslu genç gönderdi ve hepsi tahsillerini tamamlayıp ülkemize döndü. Köylerde ziraat okulları açtı. Yetmedi çok şeyler yaptı Yazmakla bitmez, Asil Türk milleti destanı bitmez!

Yazarın Yazıları