Günümüzde tüm ölümlerin yarıya yakınının kalp ve damar hastalıklarından olduğunu belirtmiştik.
Damar sertliği, vücuttaki diğer aşınma ve yıpranmalar gibi yaşamın doğal bir kuralıdır. Ne var ki bazı faktörler bu gelişimi hızlandırmaktadır. Bunların en önemli faktörler yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve sigaradır.
Koroner kalp hastalığının en önemli risk faktörlerinden biri olan sigara, ülkemizde yaygın kullanım nedeni ile büyük önem taşımaktadır. Erkeklerimizin %60'ı,kadınlarımızın %20'si olmak üzere yaklaşık 20 milyon kişinin sigara içtiği tahmin edilmektedir.
Sigara tüm önlenebilir ölümlerin %50'sinde sorumludur ve bunların yarıya yakını kalp ve damar hastalığıdır. Sigaranın bu olumsuz etkileri içilen günlük sigara miktarına ve alışkanlığın süresine bağlı olarak değişir.
Sigara içenlerde kalp krizi ve kalpten ölüm riski içmeyenlere göre erkeklerde üç kat, kadınlarda beş kat daha fazla bulunmuştur. Çevresel sigara dumanına maruz kalan bireylerde(pasif içici) kalp krizi riski artmaktadır. Kalp krizi geçirenlerin sigaraya devam durumunda yeniden kriz geçirme riski %30-40 artmaktadır.
Koroner by-pass operasyonu geçirenlerin sigaraya devamı durumunda ölüm 3 - 4 kat artmaktadır. Yapılan geniş kapsamlı bir çalışmada günlük 1- 4 arası sigara içenlerde kalp hastalığı riski 2 kat, 14 - 24 arası sigara içenlerde 4 kat,25'den fazla sigara içenlerde 5 kat artmaktadır.
Sigara tiryakisi olan annelerin bebeklerinin doğum ağırlığının daha düşük olduğu, bebek ölümlerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır.
Sigara annenin süt üretimini azaltmakta, ayrıca tütün yan ürünleri süt aracılığı ile bebeğe geçmektedir.
Pasif olarak sigara dumanını solumak, çocuklarda zekâ ve davranış bozukluğuna yol açmaktadır. Akciğer kanserlerinin en önemli nedeni olan sigara, akciğerlerde yeterli oksijen değişimine olanak vermediği için kalbi zorlar. Bunun yanı sıra kalp atışlarını hızlandırıcı, küçük tansiyonu yükseltici, kan yağlarının yapısını değiştirerek damarlarda daha kolay birikebilir şekle dönüştürmesi, damarlarda spazm yaparak onları daraltması, faydalı kolesterolü düşünerek zararlı kolesterolü yükseltmesi diğer olumsuz etkileridir.
Kısacası sigaranın zarardan başka hiç bir yararı yoktur.
Şöyle ki; Kolesterolünüz 240mg ise ve tansiyonunuz yüksekse kalp krizi riski 6 kat fazladır, birde sigara içiyorsanız bu risk 20 kat artıyor demektir.
Sigaranın bırakılması ile yaşlı hastalarda bile kalp hastalığı riski hızla düşmeye başlar. Kalp krizi geçirmiş olgularda sigaranın bırakılması takiben 1.yıl risk yarı yarıya azalmaktadır.2.yıl hiç içmemişlerin düzeyine inmektedir.
Sigarayı nasıl bırakabiliriz?
Sigarayı bırakmanın eroini bırakmaktan daha zor olduğu söylenir. Kanser kurbanlarını boyunlarındaki solunum tüplerinden sigara içerken gösteren haber görüntülerine hepimiz rastlamışızdır.
Sigarayı bırakmanın en basit ve etkin yönü kişinin kendi kendini ikna etmesidir. Sigarayı bıraktıktan sonraki ilk hafta oluşacak yoksulluk belirtilerini azaltmada nikotin sakızları, nikotin bantları ve spreyleri etkili olabilir.
Sigarayı bırakmada önerilen bir başka yöntemde uzman bir danışman veya psikolog tarafından yönetilen rehabilitasyon programına katılımdır. Eğer sigarayı bırakmaya çalışıyorsanız bu iyileşme döneminde lütfen kendinize karşı anlayışlı davranın. Vücudunuzun zaman alan bir onarım sürecinden geçtiğinin farkında olun. Her geçen hafta kendinizi daha iyi hissedeceksiniz.
Sigarayı bıraktıktan sonra ne olacak?
Koku ve tat alma hisleri geri gelecek. Öksürüğünüz kalmayacak.
Yemekleri daha normal bir şekilde sindireceksiniz.
Daha kolay nefes alıp vereceksiniz.
Merdivenleri ve yokuşu daha nikotin kokusundan kurtulacaksınız.
Daha uzun yaşacak ve kalp ve akciğer hastalığı ile akciğer kanserine az yakalanacaksınız.
Bütün insanlığa sigarasız bir gelecek temennisi ile.
